26/1/11

Ο ζήτα του Οφιούχου σε μια εντυπωσιακή εικόνα

Το μπλε άστρο περίπου στο κέντρο της εικόνας είναι ο ζήτα του Οφιούχου. Όταν παρατηρείται στο ορατό φως εμφανίζεται ως ένα σχετικά αμυδρό κόκκινο άστρο που περιβάλλεται από άλλα αμυδρά  άστρα και όχι από σκόνη. Στην υπέρυθρη εικόνα από το Wide-field Infrared Survey Explorer της NASA ή WISE, αναδύεται μια εντελώς διαφορετική άποψη. Ο ζήτα του Οφιούχου φαίνεται ως ένα μεγάλης μάζας, θερμό και φωτεινό μπλε άστρο που κινείται μέσα σε ένα μεγάλο νέφος μεσοαστρικής σκόνης και αερίων.

Οι αστρονόμοι υποθέτουν ότι αυτός ο αστρικός κολοσσός κάποτε ίσως αποτελούσε διπλό σύστημα άστρων, μαζί με ένα άλλο άστρο μεγαλύτερης μάζας.
Πιστεύουν ότι ο σύντροφός του εξερράγη ως σουπερνόβα, εκτινάσσοντας  το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του και ο ζήτα του Οφιούχου, απελευθερωμένος από την έλξη του συντρόφου του, εκτινάχθηκε με ταχύτητα 24 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο.
Ο ζήτα του Οφιούχου έχει 20 φορές μεγαλύτερη μάζα και είναι 65.000 φορές πιο φωτεινός από τον ήλιο.
Εάν δεν ήταν περιτριγυρισμένος από τόση σκόνη, θα ήταν ένα από τα φωτεινότερα άστρα στον ουρανό χρώματος μπλε. Όπως όλα τα αστέρια αυτού του είδους ακολουθούν το ρητό «Ζήσε γρήγορα, πέθανε νέος». Βρίσκεται στο μέσον της ηλικίας του δεδομένου ότι ο χρόνος ζωής του είναι 8 εκατομμύρια έτη. Ο χρόνος ζωής του είναι πολύ σύντομος σε σύγκριση με τον χρόνο ζωής του ήλιου που είναι 10 δισεκατομμύρια έτη.
Ενώ ο ήλιος μας θα γίνει τελικά ένας ήσυχος λευκός νάνος, ο ζήτα του Οφιούχου, όπως και ο πρώην σύντροφός του, τελικά θα πεθάνει με μια τεράστια έκρηξη που ονομάζεται σουπερνόβα.

Το ενδιαφέρον στην παραπάνω εικόνα είναι το μεσοαστρικό αέριο και η σκόνη που περιβάλλει τον ζήτα του Οφιούχου, που
θυμίζει λίγο το Βόρειο Σέλας. Κοντά στο άστρο τα νέφη φαίνονται τελείως διαφορετικά. Το νέφος γύρω από το αστέρι είναι πιο φωτεινό και πιο κόκκινο, επειδή η υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπεται από το αστέρι, θερμαίνει το νέφος, με αποτέλεσμα να εκπέμπει πιο φωτεινά στις υπέρυθρες ακτίνες απ' ότι συνήθως.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό, ωστόσο, είναι το φωτεινό κίτρινο τόξο  ακριβώς πάνω από το άστρο. Αυτό είναι ένα παράδειγμα κρουστικού τόξου. Στην εικόνα, φαίνεται το απελευθερωμένο άστρο να κινείται από κάτω δεξιά προς τα πάνω και αριστερά. Αυτή η κίνηση του άστρου δημιουργεί έναν ισχυρό αστρικό άνεμο που πιέζει τα αέρια νέφη και τη σκόνη που συναντά στο δρόμο του. Ακριβώς μπροστά στην πορεία του άστρου ο άνεμος συμπιέζει τα αέρια τόσο πολύ έτσι ώστε να εκπέμπουν στο υπέρυθρο και να δημιουργούν κρουστικό τόξο. Όπως όταν ένα πλοίο σπρώχνει ένα κύμα μπροστά του καθώς κινείται στο νερό. Αυτό το φαινόμενο είναι ορατό μόνο στο υπέρυθρο φως που ανιχνεύει το WISE.
Τα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν σ' αυτή την εικόνα αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένα μήκη κύματος του υπέρυθρου φωτός. Το μπλε και κυανό (μπλε-πράσινο) αντιπροσωπεύουν το φως που εκπέμπεται σε μήκη κύματος των 3,4 και 4,6 μικρομέτρων, που κυριαρχούν στο φως που εκπέμπεται από τα άστρα. Το πράσινο και κόκκινο αντιπροσωπεύει το φως μήκους κύματος 12 και 22 μικρομέτρων, αντίστοιχα, που εκπέμπεται κυρίως από την μεσοαστρική σκόνη.
ΠΗΓΗ: NASA

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου