26/4/11

Ο θάνατος ενός αντιδραστήρα έχει αρχή αλλά όχι και τέλος...

Περισσότερο από 300 χρόνια θα κρατήσουν οι επιπτώσεις της µόλυνσης στο Τσερνόµπιλ
ΤΗΕ NEW YORK TIMES , ΤΗΣ ELLEN BARRY
Είκοσι πέντε χρόνια µετά το δυστύχηµα του Τσερνόµπιλ, υπάρχει ακόµη µια εστία πυρηνικής απειλής εντός της σαρκοφάγου. Ο θάνατος ενός πυρηνικού αντιδραστήρα είναι αργός, λένε οι επιστήµονες. Εχει αρχή, όχι όµως και τέλος.
Δώδεκα φορές τον µήνα – οι γιατροί δεν επιτρέπουν ούτε µία παραπάνω –ο Σεργκέι Κράσικοφ παίρνει το τρένο και πηγαίνει στη δουλειά του, δηλαδή στη σαρκοφάγο που περιβάλλει τον αντιδραστήρα νούµερο 4 στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόµπιλ. Δουλειά του είναι να βγάζει το ραδιενεργό υγρό που συγκεντρώνεται µέσα στον κατεστραµµένο αντιδραστήρα, κάτι που συµβαίνει όταν βρέχει. Η σαρκοφάγος κατασκευάστηκε πριν από 25 χρόνια εν µέσω πανικού και τώρα είναι γεµάτη ρωγµές....

Το νερό πρέπει να βγαίνει από εκεί για να µη φτάσει βαθιά µέσα στον αντιδραστήρα, όπου βρίσκονται περίπου 200 τόνοι λειωµένο πυρηνικό καύσιµο, σκουπίδια που κάηκαν και, σε ένα σηµείο, µορφοποιήθηκαν σε σχήµα που θυµίζει πόδι ελέφαντα. Αυτή η µάζα παραµένει ραδιενεργή και οι επιστήµονες δεν µπορούν να την προσεγγίσουν. Πριν από χρόνια, όταν κατάφεραν να τοποθετήσουν όργανα µέτρησης, κατέγραψαν ως και 10.000 ρεµ ανά ώρα, δηλαδή 2.000 φορές το ετήσιο όριο που συνιστάται στους εργάτες της πυρηνικής βιοµηχανίας. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα πυρηνικό τέρας. Ο κ. Κράσικοφ ανέλαβε αυτή τη δουλειά πριν από 8 χρόνια και αναµένεται να µείνει µέχρι να συνταξιοδοτηθεί. Τότε προφανώς θα παραδώσει σε κάποιον άλλον, ο οποίος πιστεύεται ότι επίσης θα φύγει από εκεί συνταξιοδοτούµενος. Οτανο κ. Κράσικοφ ρωτήθηκε πόσο θα συνεχιστεί αυτό, ανασήκωσε τους ώµους. «Εκατό χρόνια; Ισως σε αυτό το διάστηµα να εφεύρουν κάτι».
Ο θάνατος ενός αντιδραστήρα αρχίζει µε αυτό που παρακολουθεί ο κόσµος να συµβαίνει τώρα στην Ιαπωνία. Δεν έχει όµως τέλος. Παρότι κάποια ραδιενεργά υλικά αποσυντίθενται εύκολα, άλλα όπως το καίσιο και το στρόντιο αργούν. Οι επιστήµονες υπολογίζουν ότι η περιοχή που επλήγη – που σύµφωνα µε το ουκρανικό κοινοβούλιο φτάνει τα 38.400 τετραγωνικά χλµ., όση περίπου η Ελβετία – θα υφίσταται τις επιπτώσεις της µόλυνσης για περισσότερο από 300 χρόνια. Είναι κάτι που θα ήθελαν πολύ να µην γνωρίζουν, να µη συµβαίνει. Για πολλούς λόγους. Ενας λόγος είναι οικονοµικός: από τον Ιανουάριο, οι περισσότεροι από τους 3.400 εργαζοµένους στον Σταθµό Ατοµικής Ενέργειας Τσερνόµπιλ δεν έχουν πάρει ολόκληρους τους µισθούς τους. Ο Βολοντίµιρ Ουντοβιτσένκο, δήµαρχος του Σλάβουτιχ, όπου ζουν οι περισσότεροι εργάτες, πήγε στη Βουλή και ζήτησε 2,5 εκατ. ευρώ για να τους πληρώσει. Δεν είχε άλλη λύση. «Πιστεύουν ότι το Τσερνόµπιλ δεν υπάρχει. Οµως, υπάρχει. Οπως και αυτοί οι 200 τόνοι λειωµένου πυρηνικού καυσίµου».
Στην πόλη Πριπιάτ, όπου ζούσαν οι περισσότεροι εργάτες του εργοστασίου, σε απόσταση 3 χλµ. από τον αντιδραστήρα, δεν υπάρχει πια ζωή. Μια πόλη-φάντασµα έµεινε εκεί όπου κάποτε ζούσαν 50.000 άνθρωποι και σήµερα γίνεται φιλοξενεί άγρια ζώα, από αγριόχοιρους µέχρι λύκους και αλεπούδες. «Σε 20 χρόνια θα έχει γίνει δάσος», λέει ο Αντον Γιουκιµένκο, που ηγείται αποστολών στη νεκρή ζώνη.
Σε ακτίνα 28 χλµ. από τον αντιδραστήρα νούµερο 4, «η είσοδος στο κοινό απαγορεύεται», ενώ στο σηµείο ελέγχου που οδηγεί στη ζώνη αποκλεισµού υπάρχει ένα µικρόάγαλµα της Παρθένου και µια πινακίδα όπου καταγράφονται οι ποσότητες καισίου και στροντίου που βρέθηκαν στα µανιτάρια, τα ψάρια και τα άγρια θηράµατα. Στο κέντρο βρίσκεται η σαρκοφάγος. Οι πλευρές της είναι άνισες µε ραβδώσεις που προκάλεσε η σκουριά.Από τις αρχέςτης δεκαετίας του 1990 ουκρανοί αξιωµατούχοι θέλουν να την αντικαταστήσουν. Μέχρι στιγµής, όµως, το σχέδιο παραµένει στα χαρτιά.
Το Νέο Ασφαλές Περίβληµα, όπως το ονοµάζουν, είναι από ατσάλι και έχει ύψος σχεδόν 92 µέτρα. Εκεί θέλουν να κλειδώσουν για τα επόµενα 100 χρόνια τον αντιδραστήρα. Το κόστος αναµένεται να φτάσει το 1 δισ. ευρώ και το µεγαλύτερο µέρος του ποσού αναµένεται ότι θα καταβληθεί από τις δωρήτριες χώρες. Στη διάσκεψη που συγκλήθηκε πρόσφατα στο Κίεβο µε αφορµή τη συµπλήρωση των 25ετών από την καταστροφή του Τσερνόµπιλ, οι ηγέτες της Οµάδας των 8 (Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία, Ρωσία, Γερµανία, Ιαπωνία, Ιταλία και Καναδάς), η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι διεθνείς οργανισµοί δεσµεύτηκαν για τη διάθεση του µισού ποσού, περίπου 550 εκατ. ευρώ.

ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΕΣ ΣΥΝΕΠEIΕΣ. Το ρολόι του Τσερνόµπιλ όµως δεν µπορεί να περιµένει... Τα χιόνια που άφησε ο χειµώνας στην Ουκρανία λειώνουν και αν περάσει το νερό στον αντιδραστήρα οι συνέπειες είναι απρόβλεπτες, προειδοποιεί ο Στέφαν Ρόµπινσον, πυρηνικός φυσικός από την περιβαλλοντική οργάνωση Green Cross Switzerland.
Ακόµη και αν κατασκευαστεί το νέο περίβληµα, ο κ. Κράσικοφ αµφιβάλλει ότι αυτό θααποτελέσει τον «τάφο» του τροµακτικού αντιδραστήρα. «Κανείς δεν ξέρει τι να κάνει µε το περιεχόµενό του», λέει. «Θα έχει αρκετή δουλειά λοιπόν και για τα παιδιά και για τα εγγόνια µου».

Η Ιαπωνία θα σταθεί στα πόδια της, όµως οι Ιάπωνες θα δυσκολευτούν
ΤΗΕ NEW YORK TIMES , ΤΟΥ BENEDICT CAREY
Δεν υπάρχει αµφιβολία, η χώρα θα σταθεί στα πόδια της. Το ίδιο συµβαίνει ύστερα από κάθε µεγάλη καταστροφή. Ωστόσο, ορισµένοι επιστήµονες εκφράζουν φόβους ότι, στη συγκεκριµένη περίπτωση, οι άνθρωποι θα χρειαστούν µεγαλύτερες αντοχές. Ενας σεισµός, ένα τσουνάµι και µια πυρηνική κρίση είναι δύσκολο να αντιµετωπιστούν ταυτόχρονα.
Σε δεκάδες µελέτες ανά τον κόσµο οι ερευνητές παρακολουθούν και καταγράφουν τη συµπεριφορά ανθρώπων που επέζησαν καταστροφών. Εµφύλιοι, πετρελαιοκηλίδες, τυφώνες, πυρηνικά ατυχήµατα, αλλά και κρίσεις συνδυαστικές όπως αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ιαπωνία (προέρχεται από φυσική καταστροφή αλλά έχει λάβει επιστηµονικές - τεχνολογικές διαστάσεις) αφήνουν ανθρώπινα θύµατα. Οι ειδικοί όµως επισηµαίνουν πως η ανοχή µας στην ψυχική οδύνη αυξάνεται όταν καλούµαστε να αντιµετωπίσουµε φυσικές καταστροφές, σε σύγκριση µε εκείνες που οφείλονται καθαρά στον άνθρωπο όπως µια πετρελαιοκηλίδα ή η διαρροή ραδιενέργειας.
«Σκεφτείτε το», προτείνει ο Τζ. Στίβεν Πίκου, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήµιο της Νότιας Αλαµπάµας. «Το σενάριο για µια φυσική καταστροφή είναι το εξής: πλήγµα, επιχειρήσεις διάσωσης, απογραφή, αποκατάσταση. Οταν όµως προκύπτουν ζητήµατα όπως η διαρροή ραδιενέργειας, το σενάριο αλλάζει και από το πλήγµα και τις επιχειρήσεις διάσωσης, πάµε κατευθείαν στην απόδοση ευθυνών. Ετσι όµως η συνέχεια απαιτεί χρόνο, τα γεγονότα αµφισβητούνται και ποτέ δεν υπάρχει συµφωνία για το τι ακριβώς έγινε». Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο – χρόνο ακριβό για τα θύµατα. «Για να αφήσουν πίσω µια καταστροφή, οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πουν στον εαυτό τους µια ξεκάθαρη ιστορία γι’ αυτό που συνέβη. Και σε αυτή την περίπτωση, η ιστορία δεν είναι σαφής». Εχει µια αρχή που αµφισβητείται και έναν επίλογο ασαφή.
Οι ιάπωνες ψυχολόγοι φοβούνται ότι πολλοί από τους ανθρώπους που επλήγησαν θα προσπαθήσουν να διαχειριστούν µόνοι τον θυµό, την οργή, τη θλίψη, τις αγωνίες και το άγχος τους. Κυρίως στις µεγαλύτερες ηλικίες, οι άνθρωποι αποµονώνονται και δείχνουν απρόθυµοι να παραδεχθούν τα προβλήµατά τους ακόµη και στους φίλους τους. Τους είναι πιο εύκολο να περιγράψουν τα συµπτώµατα που διακρίνουν στο σώµα και τον οργανισµό τους όπως οι πονοκέφαλοι ή οι δερµατοπάθειες, παρά να τονίσουν την υφέρπουσα κατάθλιψη και την πηγή του προβλήµατος. «Κοινωνικά είναι περισσότερο αποδεκτό να µιλάς γι’ αυτά», λέει ο δρ Αντονι Νιγκ, ψυχίατρος στο Πανεπιστήµιο Επιστηµών Υγείας στο Μέριλαντ, ο οποίος εργάστηκε για τα θύµατα του σεισµού στο Κόµπε το 1995.
Οχι βέβαια πως η επιστήµη ή τα φάρµακα µπορούν να θεραπεύσουν τις πιο βαθιές απώλειες… Ο σεισµός, το τσουνάµι, η ραδιενέργεια κατέστρεψαν ή µόλυναν το πολυτιµότερο αγαθό πολλών πληγέντων, τη γη τους, επιφέροντας τόσο ισχυρό ψυχολογικό χτύπηµα που για ορισµένους µπορεί να έχει ανυπολόγιστο κόστος, αγγίζοντας τις πιο µύχιες πτυχές της ύπαρξής τους.
Οι ψυχολόγοι φοβούνται ότι πολλοί από τους Ιάπωνες θα προσπαθήσουν να διαχειριστούν µόνοι τον θυµό, την οργή, τη θλίψη, τις αγωνίες τους
Αισιοδοξία και προσοχή
Σύµφωνα µε τους ειδικούς, ύστερα από φυσικές καταστροφές σχεδόν το 95% όσων επηρεάζονται άµεσα αντιµετωπίζει επιτυχώς το συναίσθηµα της θλίψης τον πρώτο χρόνο «πρέπει να είµαστε προσεκτικοί να µη δηµιουργήσουµε µια ολόκληρη τάξη θυµάτων», επισηµαίνει ο Τζόσουα Μπρεσλάου, ιατρικός ανθρωπολόγος στο πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας. «Αν η θυµατοποίηση γίνει µέρος της ταυτότητας ενός ανθρώπου, η ιστορία της καταστροφής µπορεί να µην τελειώσει ποτέ»
Σε αριθµούς
400 φορές περισσότερη ραδιενέργεια εκλύθηκε από το Τσερνόµπιλ σε σχέση µε την αµερικανική ατοµική βόµβα που έπεσε στη Χιροσίµα
600.000 άνθρωποι δούλεψαν για να περιορίσουν την καταστροφή στο Τσερνόµπιλ µε αποτέλεσµα να εκτεθούν σε υψηλές δόσεις ραδιενέργειας. Απ’ αυτούς, 2.000 διαδήλωσαν στο Κίεβο επειδή η κυβέρνηση περικόπτει τις συντάξεις και τα επιδόµατα που παίρνουν 4.000 θάνατοι από καρκίνο, επιπλέον του µέσου όρου, οφείλονται στην καταστροφή του Τσερνόµπιλ, σύµφωνα µε τον παγκόσµιο οργανισµό υγείας
160.000 στρέµµατα πρώην µολυσµένων αγρών αποδόθηκαν και πάλι στην καλλιέργεια µετά τη φυσική αποσύνθεση ραδιενεργών υλικών όπως στρόντιο και καίσιο, ανακοίνωσε η κυβέρνηση της λευκορωσίας
30 χιλιόµετρα είναι η ακτίνα της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθµό του Τσερνόµπιλ που παραµένει ακατοίκητη – εκτός από λίγες εκατοντάδες ντόπιους που επέστρεψαν στα σπίτια τους παρά τις επίσηµες προειδοποιήσεις
tanea.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου