Αρχέγονες γιγάντιες μαύρες τρύπες

Εικόνα από το τηλεσκόπιο ακτίνων Χ Chandra της NASA και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Πρόκειται για μια σύνθεση μεταξύ ορατού φωτός και των αόρατων ακτινοβολιών Χ - υπερύθρων.  

Οι αστρονόμοι ανίχνευσαν αχνά σήματα ακτινοβολίας-Χ, τα οποία πιστεύουν ότι αποτελούν τα απομεινάρια από γιγάντιες και ακόρεστες μαύρες τρύπες, οι οποίες υπήρχαν ήδη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ακόμα το σύμπαν βρισκόταν στη νηπιακή του ηλικία.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον κοσμολόγο Πριγιαμβάντα Ναταράτζαν του πανεπιστημίου Γιέηλ, αξιοποίησαν το τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ «Τσάντρα» της NASA και δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature».

Οι αστρονόμοι εστίασαν την προσοχή τους σε περίπου 250 γαλαξίες, τους οποίους αρχικά είχαν επιλέξει με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου «Χαμπλ». Ο πιο απομακρυσμένος από αυτούς τους γαλαξίες απέχει γύρω στα 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, δηλαδή έχει ηλικία «μόλις» 700 εκατομμυρίων ετών μετά το αρχικό «Μπιγκ Μπανγκ» της δημιουργίας του σύμπαντος.

Τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν τη θεωρία ότι οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες παίζουν ένα διπλό ρόλο, καταστροφής και αναδημιουργίας, στο επίκεντρο των γαλαξιών. «Αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι υπερβολικά μεγάλες μαύρες τρύπες ήδη υπήρχαν 700 έως 800 εκατομμύρια χρόνια μετά την αρχική “Μεγάλη Έκρηξη”, πράγμα που σημαίνει ότι είτε εξαρχής γεννήθηκαν γιγάντιες, είτε αναπτύχθηκαν με ραγδαίο ρυθμό. Οποιοδήποτε σενάριο μάς λέει περισσότερα πράγματα από αυτά που ξέρουμε, πράγμα που είναι συναρπαστικό», είπε ο Ναταράτζαν.

Καλλιτεχνική απεικόνιση που δείχνει έναν πολύ νέο γαλαξία στις απαρχές του Σύμπαντος - λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά το Big Bang. Στις περιοχές με μπλε χρώμα δημιουργούνται άστρα με πολύ γρήγορο ρυθμό. Ο πυρήνας του γαλαξία καλύπτεται από πυκνό πέπλο σκόνης και αερίων. Η ένθετη εικόνα δείχνει ότι στο κέντρο του γαλαξία παράγεται μια πολύ έντονη ακτινοβολία - που καλύπτει η σκόνη και τα αέρια - εξαιτίας της ταχύτατα αναπτυσσόμενης υπερμεγέθους μαύρης τρύπας.

Οι πρώιμες μαύρες τρύπες εντοπίστηκαν έμμεσα, χάρη στις υψηλής ενέργειας «υπογραφές» τους στο φάσμα της ακτινοβολίας-Χ, η οποία μπόρεσε να περάσει μέσα από τα πυκνά νέφη σκόνης και αερίων στους γαλαξίες που τις φιλοξενούσαν (τα νέφη αυτά εμποδίζουν τα οπτικά τηλεσκόπια να δουν τις αρχέγονες μαύρες τρύπες). Είναι οι πιο βαθιές στο σύμπαν «εικόνες» ακτίνων-Χ που έχουν ληφθεί ποτέ. Αρχαίες μαύρες τρύπες έχουν εντοπιστεί και στο παρελθόν, όμως είναι η πρώτη φορά που έχει γίνει μαζική ανίχνευσή τους σε τόσο μεγάλη κλίμακα γαλαξιών.

www.ert.gr - physicsforme