Το Σύμπαν; Μια... «ταινία περί οπής»

Το βιβλίο που έφθασε στο γραφείο μου ήταν σφιχτοδεμένο και παχύ, με σκληρό εξώφυλλο και όμορφη εικόνα στη φάτσα του περιτυλίγματός του. Ο τίτλος ήταν πολεμικά προκλητικός και ο υπότιτλός του έτι περισσότερον: Αντιμαχίες με τον Stephen Ηawking... Ποιος θρασύς προσπαθούσε να μοσχοπουλήσει θέτοντας εαυτόν αντίπαλο αντάξιο ενός Χόκινγκ; Στην πρώτη αριστερή σελίδα μάς πληροφορούσε ότι είναι μέλος δύο ακαδημιών των ΗΠΑ, της ΝΑS και της ΑΑΑS, όπως και καθηγητής έδρας της Θεωρητικής Φυσικής στο περιώνυμο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, αλλά- ήμαρτον, Κύριε- ο Σάσκιντ είναι ειδήμων στα στοιχειώδη σωματίδια και στην κβαντομηχανική! Πώς τολμάει να αντιπαρατίθεται με έναν Χόκινγκ σε θέματα κοσμολογικής κλίμακας;
Οι εκπλήξεις συνεχίστηκαν και στις επόμενες σελίδες, αρχίζοντας από την πρώτη κιόλας σελίδα της εισαγωγής. Ο τύπος γράφει όπως θα περίμενε κανείς όχι από έναν ακαδημαϊκό αλλά από έναν συγγραφέα «βίπερ» κατασκοπευτικής δράσης: λεξιλόγιο της πιάτσας, «περπατησιά» με βήμα ταχύ και έπειτα στοπ- γυροβολιά- παρεμβολή- παραβολή- τούμπα και βουρ στην επόμενη δράση... Κάτι, δηλαδή, σαν κράμα λαϊκίστικου εξυπνακισμού και χιούμορ υδραυλικού, χτυπημένο φραπέ με τις πιο ανέκδοτες προσωπικές στιγμές και σκέψεις των καλύτερων φυσικών του 20ού αιώνα! Κι όμως το γράψιμο αυτό κατάφερνε να με κρατάει εναργή αναγνώστη, να καταβροχθίζω με όλο και περισσότερο ενδιαφέρον τις σελίδες του....
Ο συγγραφέας κάλπαζε πια με τη σιγουριά του τσιτάτου του Τσόρτσιλ που φρόντισε να μας θυμίσει: «Η Ιστορία θα μου φερθεί ευγενικά,διότι σκοπεύω να τη γράψω εγώ»!

Η προσομοίωση μαύρης τρύπας σε υπολογιστή. Στα χείλη της, κατά τον Σάσκιντ, συσσωρεύεται η πληροφορία για τους κόσμους που καταβροχθίζει

Το τι σκόπευε να «διαπράξει» το αντιλαμβανόμαστε κυρίως μετά τις πρώτες 200 σελίδες, όταν πια μας αποκαλύπτει το casus belli ως προς τον Χόκινγκ: Ο τωρινός διάδοχος του Νεύτωνα στην έδρα Μαθηματικών του Κέιμπριτζ είχε αποκαλύψει- πριν από τρεις δεκαετίες, στη διδακτορική διατριβή του- ότι οι μαύρες τρύπες είναι απειροστικά μικρές συμπυκνώσεις της ύλης νεκρών άστρων, με άπειρα μεγάλη βαρύτητα, που αφανίζουν ό,τι φθάσει στον «ορίζοντά» τους και τελικά «εξατμίζονται» διαχέοντας τη μάζα τους υπό τη μορφή ηλεκτρομαγνητικής θερμικής ακτινοβολίας. Αλλά στο «ό,τι» ο Χόκινγκ είχε συμπεριλάβει το φως και τα φωτόνιά του, άρα και την «πληροφορία» της κβαντικής υπόστασής τους. Η θεμελιακή αξία της κβαντομηχανικής όμως είναι ότι η πληροφορία δεν χάνεται ποτέ! Αν, λοιπόν, ο τότε άγνωστος κύριος Χόκινγκ είχε δίκιο, η φυσική του μικρόκοσμου που διακονούσε ο Σάσκιντ- και στην οποία βασίστηκε όλη η τωρινή μικροηλεκτρονική και πληροφορική- έχει λάθος θεμέλια! Δεν ήταν αυτό αρκετό ως «αιτία πολέμου»;
Βέβαια ο αναγνώστης μαθαίνει αρκετά νωρίς ότι ο Σάσκιντ δεν εκτιμά κανέναν περισσότερο από τον Χόκινγκ. Ηταν όμως χρέος του να βρει αν ο αγαπημένος του διανοητής είχε κάνει λάθος. Ξόδεψε τρεις δεκαετίες να το βρει και τώρα μας καταθέτει το πώς έφθασε στην απάντηση. Για κάθε άλλον θα ήταν μάλλον αδύνατο να μας το εξηγήσει. Ο Σάσκιντ όμως με αυτή την «όλο τούμπες γραφή» κατορθώνει να μας καταστήσει οικεία την τεράστια «τούμπα φυσικής» που επιχειρεί. Μας λέει πως αυτό που συμβαίνει στα χείλη μιας μαύρης τρύπας είναι όμοιο με τα όσα συμβαίνουν στον κβαντικό αφρό του μικρόκοσμου, στην κλίμακα Πλανκ. Κι έπειτα, για να αποδείξει τον συλλογισμό του, κάνει την «τούμπα» να χρησιμοποιήσει μια αναπόδεικτη θεωρία γεφύρωσης των δύο κόσμων (της σχετικότητας του μακρόκοσμου και της κβαντομηχανικής του μικρόκοσμου), τη θεωρία των χορδών. Μας πείθει ότι αρκεί η χρήση της ως μαθηματικού μοντέλου, άσχετα με το αν τελικά δεν είναι αυτή η ενοποιητική θεωρία που θα επαληθευτεί... Και έπειτα από τα μύρια συναρπαστικά κλωθογυρίσματά του καταλήγει στη μεγάλη κορύφωση: Κύριοι,όχι μόνο η πληροφορία δεν χάνεταιαλλά συσσωρεύεται στα χείλη της κάθε μαύρης τρύπας,σαν τείχος δύο διαστάσεων,σαν ταινία προστασίας γύρω από μια τούρτα. Κι ακόμη περισσότερο:Αυτό που τώρα βλέπετε ως Σύμπαν,αυτό το φως μακρινών αστέρων, δεν είναι παρά η ολογραφική προβολή νεκρών πια κόσμωναπό αυτήν ακριβώς την ταινία! Κύριοι, η ζωή σας όλη είναι μια τουμπαρισμένη μέσα-έξω μαύρη τρύπα!
Αυτό περίπου είναι το ζουμί του απίστευτου εν λόγω βιβλίου, αν το συνοψίσει κανείς με λόγια «φυσικομάγκα». Αλλά η σύνοψη αυτή δεν αποκαλύπτει τίποτε από την πραγματική μαγεία που αναδίδει η ανάγνωση των ίδιων των σελίδων του Σάσκιντ. Αξίζει ειλικρινά να τις διαβάσετε, έστω και αν στο τέλος ο συγγραφέας καταλήγει να ανακαλύψει ξανά τον τροχό... του Σωκράτη: «Οσο περισσότερα ανακαλύπτουμε τόσο λιγότερα φαίνεται να γνωρίζουμε. Αυτή ακριβώς είναι η φυσική με δυο λόγια» δηλώνει.

tovima.gr