Simon van der Meer: 1925-2011

O Simon van der Meer (δεξιά) με τον Carlo Rubbia στο CERN

O Simon van der Meer μοιράστηκε το 1984 το βραβείο Νόμπελ Φυσικής με τον Carlo Rubbia. Το βραβείο τους απενεμήθη για τον ρόλο τους στην ανακάλυψη των μποζονίων W και Ζ μποζονίων - τους φορείς της ασθενούς αλληλεπίδρασης – στο SPS(Super Proton Synchrotron) στο CERN.
Ο Van der Meer υπήρξε πρωτοπόρος στην τεχνική της "στοχαστικής ψύξης" η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη των W και Ζ. Γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου του 1925 στη Χάγη και σπούδασε πειραματική Φυσική στο Πανεπιστήμιο του Ντελφτ. Αποφοίτησε το 1952 και στη συνέχεια εργάστηκε στο Εργαστήριο έρευνας της Philips στο Αϊτχόβεν.
Εργαζόμενος υπό την καθοδήγηση του John Adams - ο οποίος διετέλεσε αργότερα γενικός διευθυντής στο CERN - ανέπτυξε μια συσκευή γνωστή με το όνομα "κέρας" η οποία αυξάνει την ένταση των δεσμών από νετρίνα. Οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα για την εστίαση δεσμών νετρίνων όταν αυτές κατευθύνονται στους τεράστιους υπόγειους ανιχνευτές νετρίνων.
Το 1967 ο van der Meer ξεκίνησε την ανάπτυξη των μαγνητικών τροφοδοτικών ισχύος για τους επιταχυντές του CERN, συμπεριλαμβανομένων των SPS και ISR (Intersecting Storage Rings). Τότε ανέπτυξε την ιδέα της στοχαστικής ψύξης που αυξάνει την ένταση των συγκρουόμενων δεσμών πρωτονίων. H τεχνική αυτή χρησιμοποιεί ευαίσθητα ηλεκτρόδια για να συλλέξει μικρά "στοχαστικά" ηλεκτρομαγνητικά σήματα που καταγράφουν τις μέσες συνθήκες μιας δέσμης σωματιδίων. Οι ιδιότητες της δέσμης μπορούν να τροποποιηθούν χρησιμοποιώντας υψηλής συχνότητας "διεγέρτες" οι οποίοι στέλνουν ταχέως μεταβαλλόμενα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία. Η τεχνική αυτή μπορεί να συρρικνώσει το μέγεθος της δέσμης και στις τρεις χωρικές διαστάσεις, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των συγκρούσεων. Η δέσμη λένε ότι "κρύωσε" διότι τα σωματίδια που την απαρτίζουν καταλαμβάνουν μικρότερο όγκο, όπως ακριβώς τα μόρια του αέρα σε ένα μπαλόνι που ψύχεται.
Οι επιστήμονες του SPS μετά από έρευνες που άρχισαν το 1982 και συνεχίστηκαν μέχρι τον Ιανουάριο του 1983, ανακάλυψαν τελικά τα μποζόνια Z και W. Ο Van der Meer είχε προτέινει επίσης και μια μέθοδο γνωστή ως "στοχαστική εξαγωγή" που χρησιμοποιήθηκε στον LEAR (Low-Energy Antiproton Ring) του CERN και στη διάδοχη μηχανή AD (Antiproton Decelerator).
Οι φυσικοί που εργάζονται στο πρόγραμμα ASACUSA χρησιμοποίησαν πρόσφατα τον AD για να δημιουργήσουν δέσμη ατόμων αντι-υδρογόνου, η οποία είναι κατάλληλη για φασματοσκοπικές μελέτες (η ομάδα αυτή βραβεύτηκε για το έργο της το 2010)
physicsworld.com