Υπάρχουν άπειρα αντίγραφα του εαυτού μας;

Μακριά, πολύ μακριά, σε έναν γαλαξία με μια αξιοσημείωτη ομοιότητα με το Γαλαξία μας, υπάρχει ένα άστρο με εντυπωσιακή ομοιότητα με τον ήλιο μας. Και στον τρίτο κατά σειρά πλανήτη του άστρου, που μοιάζει σαν δίδυμος με τον πλανήτη Γη, ζει κάποιος που είναι ίδιος ο εαυτός σας. Είναι πανομοιότυπος με σας, η ζωή του είναι ταυτόσημη με την δικιά σας ζωή - και τώρα διαβάζει την ίδια ανάρτηση με σας και βρίσκεται ακριβώς σ΄αυτήν εδώ την γραμμή.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένας άπειρος αριθμός γαλαξιών που μοιάζει ακριβώς με τον δικό μας, που περιέχει άπειρα αντίγραφα του εαυτού σας και των αγαπημένων προσώπων της ζωής σας.
Η ύπαρξη αυτών των παράλληλων κόσμων δεν εξαρτάται από εξωτικές θεωρίες, όπως της θεωρίας του πολυσύμπαντος ή της κβαντομηχανικής ερμηνείας των «πολλαπλών κόσμων», σύμφωνα με την οποία το Σύμπαν διακλαδώνεται συνεχώς. Πρόκειται για μια αναπόφευκτη συνέπεια της καθιερωμένης θεωρίας που περιγράφει την δημιουργία και εξέλιξη του σύμπαντος.
Η μεγαλύτερη απόσταση στην οποία μπορούμε να δούμε είναι η απόσταση που μπόρεσε να ταξιδέψει το φως από την στιγμή της γέννησης του σύμπαντος πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Το φως από αντικείμενα που βρίσκονται πιο μακριά δεν έχει φτάσει σε μας ακόμη. Βρίσκονται πέρα από τον κοσμικό μας ορίζοντα.
Η ακτινοβολία που έχει απομείνει από τη Μεγάλη Έκρηξη φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι το σύμπαν πέρασε από μια «στιγμιαία» φάση υπερταχείας διαστολής γνωστή ως πληθωρισμός. Και, σύμφωνα με τον πληθωρισμό, υπάρχει ουσιαστικά ένας άπειρος αριθμός συμπάντων εκεί έξω.
Έτσι το παρατηρήσιμο σύμπαν μας μπορεί να παρομοιαστεί με μια φυσαλίδα που πέρα απ’ αυτή βρίσκεται ένας άπειρος αριθμός άλλων φυσαλίδων που έχουν παρόμοιους περιορισμούς θέασης. Η καθεμία βίωσε την ίδια Μεγάλη Έκρηξη με μας και υπόκειται στους ίδιους νόμους της φυσικής. Ωστόσο, οι αρχικές συνθήκες ήταν λίγο διαφορετικές, οπότε δημιουργήθηκαν διαφορετικά άστρα και γαλαξίες κατά την διαστολή τους και την ψύξη τους.
Παρ 'όλα αυτά, το να βρεθεί ένα άλλο σύμπαν ακριβώς σαν το δικό μας φαίνεται απίθανο. Όμως η κβαντομηχανική μας λέει μια διαφορετική ιστορία. Μεγεθύνοντας αυτή την εικόνα του σύμπαντος διαπιστώνεται ότι το σύμπαν είναι κοκκώδες, με το χώρο να μοιάζει με σκακιέρα. Αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, το παρατηρήσιμο σύμπαν μας – η φυσαλίδα μας - περιλάμβανε μόνο μερικά "τετράγωνα". Έτσι, υπήρχαν μόνο λίγες θέσεις για την ύλη που έσπειρε τον σχηματισμό των γαλαξιών του σήμερα.
Οι γειτονικές φυσαλίδες περιέχουν μια ελαφρώς διαφορετική διάταξη της ύλης. Το ίδιο και οι γείτονες των γειτόνων. Και ούτω καθεξής. Στο τέλος εξαντλούνται όλοι οι πιθανοί τρόποι διάταξης της ύλης στις φυσαλίδες. Τελικά, θα συναντήσετε μια φυσαλίδα ταυτόσημη με τη δική μας.
Δεδομένου ότι το σύμπαν είναι άπειρο, πρέπει να υπάρχει ένας άπειρος αριθμός ιστοριών ακριβώς όπως η δική μας, και επιπλέον ένας άπειρος αριθμός διαφορετικών από αυτές.
Αν μπορούσατε να ταξιδεύσετε σε πολύ μεγάλες αποστάσεις προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, θα συναντούσατε ένα σύμπαν ταυτόσημο με το δικό μας σύμπαν μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, ακόμη και εσάς τους ίδιους. Ο Max Tegmark από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης υπολόγισε ότι για να βρείτε το πλησιέστερο αντίγραφο σας θα πρέπει να ταξιδέψετε 10¹⁰²⁸ μέτρα. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 1 ακολουθούμενο από 10 δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια, δισεκατομμύρια μηδενικά.
Δυστυχώς αυτό σημαίνει ότι ποτέ δεν θα συναντήσετε τον εαυτό σας. Κάθε στιγμή που περνάει όλο και περισσότερα σύμπαντα εμφανίζονται στον ορίζοντα. Ωστόσο, από τη στιγμή που το παρατηρήσιμο σύμπαν μας επεκτεινόμενο συμπεριλάβει και το πλησιέστερο ομοίωμα μας, όλα τα αστέρια εκεί θα έχουν ήδη καεί.
Ας σημειωθεί ότι, ο μόνος τρόπος για να αποφύγει κανείς αυτό το περίεργο συμπέρασμα είναι να μην ισχύουν τα πρότυπα της καθιερωμένης κοσμολογίας και της κβαντικής θεωρίας. Ανησυχείτε; Δεν είστε οι μόνοι. Ο κοσμολόγος Alexander Vilenkin του Πανεπιστημίου Tufts στο Medford της Μασαχουσέτης, έχει ασχοληθεί με τέτοιες ιδέες για περισσότερα από 25 χρόνια. «Ποτέ δεν ήμουν ευχαριστημένος με την ιδέα ότι υπάρχει ένας άπειρος αριθμός Alexander Vilenkins εκεί έξω», λέει. «Δυστυχώς, νομίζω ότι είναι πιθανό να είναι αλήθεια."
Αξίζει να επαναλάβουμε ότι οι παραπάνω ιδέες είναι οι περισσότερο θεμελιώδεις και πλέον αναμφισβήτητες από όλες τις θεωρίες των πολλαπλών συμπάντων. Υπάρχουν πολλές άλλες θεωρίες "πολυσυμπάντων (multiverses)". Για παράδειγμα, η θεωρία των χορδών, σύμφωνα με την οποία οι θεμελιώδεις δομικές μονάδες της ύλης είναι εξαιρετικά μικροσκοπικές δονούμενες χορδές, προβλέπει την ύπαρξη άλλων συμπάντων. Ενώ οι νόμοι της φυσικής στο σύμπαν μας είναι ακριβώς ρυθμισμένοι ώστε να υπάρχουμε εμείς, σε άλλα σύμπαντα μπορούν να ισχύουν και διαφορετικοί νόμοι της φυσικής.
Και στις θεωρίες αυτές υπάρχει η ερμηνεία των πολλών κόσμων της κβαντικής μηχανικής όπου όλες οι πιθανές ιστορίες και οι μελλοντικές εξελίξεις - συμπεριλαμβανομένης και της δικής σας – υπάρχουν σε ξεχωριστά σύμπαντα. Τα «multiverses» προς το παρόν είναι μια θεωρία που δεν την υιοθετούν πολλοί επιστήμονες, αλλά αν είναι αλήθεια τότε θα υπάρχει ένα σύμπαν κάπου όπου θα είστε πρωταθλητής του Wimbledon.
Ο Tegmark έχει ταξινομήσει όλες τις εκδοχές των πολυσυμπάντων (arxiv.org/abs/astro-ph/0302131), αλλά κανείς δεν ξέρει ακόμα πώς να τις συνδυάσει (αν συνδυάζονται)... Πάντως, το πολυσύμπαν είναι μια αναδυόμενη ιδέα και καλό είναι να αντιμετωπίζεται με κριτική διάθεση….
Διαβάστε περισσότερα: Is there more than one me?  (www.newscientist.com)