Οι Μονάδες ενώνουν τον κόσμο

Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων,  γνωστό ως SI - ποιός δεν θυμάται το S(ystem) I(nternational) που μας έσπαγε τα νεύρα στο μάθημα της Φυσικής - γίνεται 50 ετών αυτό το μήνα. Κι αυτό είναι λόγος για γιορτή, μας λέει ο Brian Bowsher, επικεφαλής του National Physical Laboratory στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων ιδρύθηκε το 1960 σε ένα συνέδριο στο Παρίσι. Εκεί συμφωνήθηκε ένα διεθνές πρότυπο για τις βασικές μονάδες, όπως είναι το μέτρο, η μονάδα μέτρησης του μήκους....
Αυτό έχει μεγάλη σημασία για το εμπόριο, καθώς η ζωή γίνεται δύσκολη με πολλές διαφορετικές μονάδες. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν τρία είδη γαλονιών. Μην έχοντας ένα παγκόσμιο σύστημα μονάδων μπορεί να οδηγηθούμε σε καταστροφές, όπως όταν η NASA έχασε 125 εκατομμύρια δολάρια το 1999. Το διαστημικό σκάφος Mars Climate Orbiter καταστράφηκε μπαίνοντας κατά λάθος στην ατμόσφαιρα του Άρη, κι αυτό διότι οι υπεύθυνοι της πλοήγησης δεν χρησιμοποίησαν το Διεθνές Σύστημα μονάδων!
Από το 1983, όλες οι μονάδες στο SI έχουν καθοριστεί διαμέσου των παγκόσμιων  φυσικών σταθερών. Το μέτρο τώρα ορίζεται ως η απόσταση που διανύει το φως στο κενό σε 1 / 299792,458 του δευτερολέπτου.
Μόνο το κιλό εξακολουθεί να ορίζεται από ένα φυσικό αντικείμενο - τη μάζα ενός κυλίνδρου από κράμα λευκόχρυσου-ιριδίου, που είναι τοποθετημένο σε έναν υπόγειο θάλαμο των Σεβρών, στη Γαλλία - και αυτό σχεδιάζουμε να το αλλάξουμε.
Τι σημαίνει αυτό για τον πραγματικό κόσμο;
Σημαντική βελτίωση στην τυποποίηση - και την ακρίβεια. Η ακρίβεια απαιτείται σε τομείς όπως η ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο, όπου η δόση που χορηγείται κατά του όγκου του ασθενούς θα πρέπει να είναι απόλυτα καθορισμένη σε συγκεκριμένα όρια. Αν ξεπεραστούν τα λεπτά αυτά όρια, αντί να σκοτώνονται τα καρκινικά κύτταρα, καταστρέφονται τα υγιή...

Υπάρχουν άλλα οφέλη;
Για πράγματα όπως ζύγιση σε παντοπωλεία, οι κλίμακες είναι αρκετά καλές. Αλλά οι νεότερες τεχνολογίες όπως τα συστήματα εντοπισμού θέσης μέσω δορυφόρου απαιτούν υψηλή ακρίβεια. Για παράδειγμα, δύο δορυφόροι πρέπει να συγχρονιστούν με απίστευτη ακρίβεια, ώστε να εντοπίσουν ένα σημείο ακριβώς, στο εσωτερικό ενός κτιρίου. Και μέχρι το 2015 ελπίζουμε να έχουμε αναπτύξει ρολόγια που θα χάνουν μόνο 1 δευτερόλεπτο στα 10 δισεκατομμύρια χρόνια(!!). Οι βελτιώσεις θα δώσουν στα συστήματα GPS ακρίβεια χιλιοστών(!) στον εντοπισμό θέσης.
Πού αλλού μπορεί να βοηθήσει η τυποποίηση;
Δείτε την αξίας £100 000 000 000 αγορά στον τομέα του εμπορίου άνθρακα. Για το σωστό εμπόριο πρέπει να υπάρχει μια συμφωνημένη βάση για τη μέτρηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που μπορεί να προέρχεται από πολύ διαφορετικές πηγές, όπως η γεωργία, οι μεταφορές και η βιομηχανία. Χρειαζόμαστε μια ποιότητα μετρήσεων που να συμφωνούν όλοι, και το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής βρίσκεται στη θέση του οδηγού σε τέτοια διεθνή προγράμματα.
Τι γίνεται με την ίδια την κλιματική αλλαγή;
Οι ακριβέστερες μετρήσεις θα μειώσουν το μέγεθος των σφαλμάτων, που σήμερα δημιουργούν προβλήματα. Στο NPL, προτείνουμε, μια χαμηλού κόστους, αποστολή δορυφόρου για τον καθορισμό σημείων αναφοράς για τη μελέτη του κλίματος και τον υποδεκαπλασιασμό των σφαλμάτων στις μετρήσεις. Ας σημειωθεί ότι και η πιο μικρή διακύμανση της θερμοκρασίας του ήλιου μπορεί να προκαλέσει μια εποχή των παγετώνων.
Οι άλλες μονάδες (εκτός SI) χρησιμοποιούνται ακόμη. Υπάρχει περίπτωση να αντικατασταθούν πλήρως;
Ακόμα και εγώ παραγγέλνω μια πίντα (όγδοο του γαλονιού) όταν πάω στην παμπ κι όχι 0,57 λίτρα - οπότε μάλλον όχι.

Ο Brian Bowsher είναι διευθυντής του National Physical Laboratory, στο κέντρο μετρολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Το διδακτορικό του είναι στην Ανόργανη Χημεία από το Πανεπιστήμιο του Southampton, στο Ηνωμένο Βασίλειο
http://www.newscientist.com/article/mg20827840.200-uks-chief-measurer-units-unite-the-world.html?DCMP=OTC-rss&nsref=online-news