Μια αστρική έκρηξη "υπέρυθρου χρώματος"

Αυτό το παράδοξα πολύχρωμο νεφέλωμα είναι το υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς (σουπερνόβα) αστέρα IC 443, όπως φαίνεται από το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων, WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer), της NASA.
Ο IC 443, που είναι επίσης γνωστός και ως Νεφέλωμα Jellyfish, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι μας αποκαλύπτει το πώς οι αστρικές εκρήξεις αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους.

Τα άστρα έχουν έναν κύκλο ζωής - γεννιούνται, μεγαλώνουν και πεθαίνουν. Ο τρόπος με τον οποίο πεθαίνουν τα άστρα εξαρτάται από τη μάζα τους. Άστρα που έχουν μάζα πολλαπλάσια της μάζας του Ήλιου εκρήγνυνται ως σουπερνόβα. Ο IC 443 είναι τα υπολείμματα της έκρηξης ενός σουπερνόβα που έγινε πριν από 5.000 - 10.000 χρόνια. Το ωστικό κύμα από το σουπερνόβα εκτόξευσε κύματα κρούσης που ταξίδεψαν μέσα στο χώρο, σαρώνοντας και θερμαίνοντας την περιβάλλουσα μεσοαστρική ύλη, δημιουργώντας έτσι τα υπολείμματα του σουπερνόβα που βλέπουμε σ' αυτή την εικόνα.
Αυτό που είναι ασυνήθιστο στο IC 443 είναι ότι το περίβλημά του είναι χωρισμένο σε δυο "μισά" κελύφη που έχουν διαφορετικές ακτίνες, διαφορετικές δομές και εκπομπές. Το μεγαλύτερο (βορειοανατολικό) κέλυφος, που φαίνεται στην εικόνα ως το ιώδες ημικύκλιο - το πάνω αριστερά υπόλειμμα του σουπερνόβα - αποτελείται από λεπτά φύλλα σαν νήματα, και εκπέμπει φως από σίδηρο, νέον, πυρίτιο και αέριο οξυγόνο.
Το μικρότερο (νότιο) κέλυφος, με χρώμα φωτεινό κυανό - στο κάτω μέρος της εικόνας - αποτελείται από πυκνότερα συσσωματώματα και εκπέμπει φως κυρίως από το αέριο υδρογόνο και τη θερμή σκόνη. Αυτές οι μάζες αποτελούν μέρος ενός μοριακού νέφους, το οποίο φαίνεται στην εικόνα ως το πρασινωπό σύννεφο που διασχίζει το IC 443 από τα βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά.  Οι διαφορές στο χρώμα που εμφανίζονται στην εικόνα αντιπροσωπεύουν διαφορετικά μήκη κύματος του υπέρυθρου φωτός.
Οι διαφορές στο χρώμα είναι επίσης και το αποτέλεσμα των διαφορών στις ενέργειες των κυμάτων κρούσης που χτυπούν την μεσοαστρική ύλη. Το βορειοανατολικό κέλυφος  πιθανότατα δημιουργήθηκε από ένα γρήγορο κρουστικό κύμα (223.700 μίλια ανά ώρα), ενώ το νότιο κέλυφος μάλλον δημιουργήθηκε από ένα πιο αργό κρουστικό κύμα (67.100 μίλια ανά ώρα).
Πηγή: NASA