Το πιο στρογγυλό αντικείμενο του σύμπαντος

Στη μεσαιωνική κοσμολογία, το σύμπαν ήταν μια σειρά από τέλειες σφαίρες, η μια μέσα στην άλλη οι οποίες μετακινούσαν τον ήλιο, τη σελήνη, τους πλανήτες και τα αστέρια. Σήμερα που γνωρίζουμε πολύ περισσότερες λεπτομέρειες για το σύμπαν, υπάρχει σε αυτό κάποιο αντικείμενο που να αντανακλά το όραμα της σφαιρικής τελειότητας;
Οι ίδιοι οι πλανήτες έχουν σφαιροειδή σχήματα εξαιτίας της βαρύτητάς τους. Τα πιο σημαντικά εξογκώματα και βαθουλώματα της γης, από το όρος Έβερεστ μέχρι την τάφρο των Μαριανών, δεν ξεπερνούν το 0,2% της ακτίνας του πλανήτη.
Όμως η Γη είναι πολύ «κρημνώδης» σε σύγκριση με τα άστρα νετρονίων. Η πυκνότητα των άστρων νετρονίων είναι τεράστια και η βαρύτητα στην επιφάνειά τους είναι 200 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την βαρύτητα στην επιφάνεια της γης. Αυτό είναι ικανό να ισοπεδώσει κάθε προεξοχή στην επιφάνεια. Το όρος Έβερεστ ενός αστέρα νετρονίων πιθανόν να μην υπερβαίνει σε ύψος τα 5 χιλιοστά. Δεδομένου ότι η ακτίνα αυτών των άστρων είναι 10 με 15 χιλιόμετρα, το ύψος των «Ιμαλαϊων» τους θα είναι το ένα εκατομμυριοστό της αστρικής ακτίνας τους.
Για μια περίοδο 16 μηνών μεταξύ 2004 και 2005, οι σφαίρες που στάλθηκαν τότε στο διάστημα συναγωνίστηκαν την στρογγυλότητα των άστρων νετρονίων. Τις μετέφερε ένας δορυφόρος (Gravity Probe B) ο οποίος σχεδιάστηκε για την ανίχνευση των στρεβλώσεων του χωροχρόνου που οφείλονται στην μάζα του πλανήτη μας, σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Η περιστροφή της γης παρασύρει τον περιβάλλοντα χώρο δημιουργώντας μια τέτοια στρέβλωση. Χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα γυροσκόπια βασισμένα σε μικρές σφαίρες από χαλαζία, των οποίων οι επιφάνειες ήταν σχεδόν τέλεια σφαιρικές – οι ανωμαλίες σε αυτές δεν ήταν μεγαλύτερες από 0,4 στο εκατομμύριο.
Όμως η σχετικότητα τυχαίνει να μας προσφέρει κάτι περισσότερο στρογγυλό από τις σφαίρες του δορυφόρου. Ο ορίζοντας των γεγονότων μιας μαύρης τρύπας χαρακτηρίζει την περιοχή από την οποία το φως δεν μπορεί να διαφύγει από την βαρύτητα της μαύρης τρύπας και να φτάσει στα μάτια του παρατηρητή. Μπορεί η ψευδοεπιφάνεια του ορίζοντα των γεγονότων να έχει την τέλεια «στρογγυλότητα». Ίσως στο μέλλον οι αστρονόμοι να καταφέρουν να διακρίνουν εικόνες από τους ορίζοντες των γεγονότων κάποιας μαύρης τρύπας και να επιβεβαιώσουν την παραπάνω αναμενόμενη υπόθεση. Διαφορετικά θα χρειαστούμε μια νέα θεωρία βαρύτητας.
www.newscientist.com