Το HARPS ανακάλυψε 50 νέους εξωπλανήτες

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη HD 85512 β

Ο φασματογράφος HARPS (High Accuracy Radial velocity Planetary Search) στο τηλεσκόπιο των 3,6 μέτρων στη La Silla της Χιλής (νότιο ευρωπαϊκό παρατηρητήριο - ESO), είναι ο πιο πετυχημένος ανιχνευτής πλανητών στον κόσμο. Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας του HARPS ανακαλύφθηκαν 150 εξωπλανήτες, εκ των οποίων τα δυο τρίτα έχουν μικρότερη μάζα από τον Ποσειδώνα.

Το HARPS μετράει την ακτινική ταχύτητα ενός άστρου με εξαιρετική ακρίβεια. Ένας πλανήτης σε τροχιά γύρω από ένα άστρο-ήλιο, αναγκάζει και το άστρο να εκτελεί μια πολύ μικρότερη τροχιά γύρω από το κέντρο μάζας του συστήματος. Η κίνηση αυτή του άστρου φαίνεται σε έναν παρατηρητή στη Γη ως ακτινική κίνηση μπρος – πίσω. Όταν το άστρο φαίνεται να πλησιάζει προς τη Γη το φάσμα του εμφανίζει λόγω του φαινομένου Doppler μετατόπιση προς τα μικρότερα μήκη κύματος (μπλε). Όταν το άστρο απομακρύνεται από τη Γη το φάσμα του εμφανίζει μετατόπιση προς μεγαλύτερα μήκη κύματος (ερυθρό). Το HARPS μετράει αυτές τις ελάχιστες μετατοπίσεις του φάσματος λόγω φαινομένου Doppler και στη συνέχεια υπολογίζονται οι ακτινικές ταχύτητες μπρος-πίσω του άστρου-ήλιο. Έτσι συμπεραίνεται η παρουσία του πλανήτη και επιπλέον υπολογίζονται και κάποια χαρακτηριστικά του.

Οι αστρονόμοι της ομάδας HARPS ανακοίνωσαν χτες την ανακάλυψη 50 εξωπλανητών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και 16 πλανήτες με μάζες μεγαλύτερες της Γης αλλά μικρότερες του Δία. Αυτοί οι πλανήτες ονομάζονται υπερ-γαίες (super-Earths). Ένας από αυτούς τους βρίσκεται στα όρια της κατοικήσιμης ζώνης του πλανητικού του συστήματος – δηλαδή θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωή. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε HD 85512 β, η μάζα του είναι μόνο 3,6 φορές η μάζα της Γης και θα μπορούσε να έχει νερό σε υγρή μορφή ή ατμόσφαιρα με οξυγόνο.
www.eso.org