Σέλας (Aurora)

Στα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας παρατηρούνται ρεύματα φορτισμένων σωματιδίων που προέρχονται από τον ήλιο (πρωτόνια), αλλά λόγω της ύπαρξης του μαγνητικού πεδίου της Γης αποκλίνουν προς τους πόλους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, κοντά στους πόλους, να εμφανίζονται στον νυχτερινό ουρανό πλατιά χρωματιστά τόξα ή φωτεινοί χείμαρροι, το σέλας.
Σέλας ονομάζουμε το φαινόμενο κατά το οποίο εμφανίζονται στον ουρανό κινούμενες πολύχρωμες ταινίες κεντραρισμένες πάνω από τους μαγνητικούς πόλους της Γης. Η ταινία αυτή περιβάλλεται από μια ζώνη απαλής αίγλης, που ονομάζεται διάχυτο σέλας. Το φαινόμενο αυτό που παρατηρείται στις δυο πολικές περιοχές (Aurora Borealis, Aurora Australis) δημιουργείται όταν σωματίδια μεγάλης ταχύτητας συγκρουστούν με άτομα οξυγόνου και αζώτου της γήινης ατμόσφαιρας. Τότε προκαλούνται φαινόμενα φθρισμού με αποτέλεσμα να εκπέμπεται ακτινοβολία στα οπτικά, ραδιοφωνικά, υπερυθρα και υπεριώδη μήκη κύματος, καθώς και στην περιοχή των ακτίνων Χ.

Το ομιχλώδες παραπέτασμα (κουρτίνα) του σέλαος που εμφανίζεται σε ύψος 110 km πάνω σ' ένα κόκκινο μπλε φόντο που δημιουργείται, όταν ηλεκτρόνια ενέργειας μεγαλύτερης των 110 keV συγκρουσθούν με άτομα αζώτου. Το συνολικό ύψος των παραπετασμάτων είναι συνήθως 100 - 400 km ενώ πολλές φορές φθάνουν και τα 1000 km. To μήκος τους από ανατολικά προς δυτικά φθάνει αρκετά εκατοντάδες χιλιόμετρα, ενώ το πάχος τους προσεγγίζει το ένα χιλιόμετρο.

Σε ύψος 110 - 250 km εμφανίζονται αναλαμπές πράσινων ακτίνων που οφείλονται στην ύπαρξη διεγερμένων ατόμων οξυγόνου. Ακόμα υψηλότερα στα 300 με 400 χιλιόμετρα εμφανίζεται μια σταθερή κόκκινη λάμψη που δημιουργείται όταν σωματίδια μικρότερης ενέργειας συγκρούονται με άτομα οξυγόνου.("To σύμπαν που αγάπησα - Α",  Μάνος Δανέζης - Στράτος Θεοδοσίου)

Μια σπάνια εικόνα ...το βόρειο σέλας στο φως της πανσελήνου

Και ένα εντυπωσιακό βίντεο με το σέλας όπως το συνέλαβε ο αστροναύτης Don Pettit από τον διεθνή διαστημικό σταθμό