Τα χρονικά της κλωνοποίησης

Η χθεσινή ημέρα - 5η Ιουλίου - ήταν η 15η επέτειος της γέννησης του κλωνοποιημένου προβάτου «Ντόλι».

Δεκαπέντε χρόνια πριν, στις 15 Ιουλίου 1996, γεννήθηκε η διάσημη προβατίνα «Ντόλι» -αποτέλεσμα επιτυχημένης διαδικασίας κλωνοποίησης. Η Ντόλι κλωνοποιήθηκε μέσω της διαδικασίας μεταφοράς πυρήνα από ζωντανά ενήλικα κύτταρα, από τους Ίαν Γουΐλμουτ, Κιθ Κάμπελ και τους συναδέλφους τους στο ινστιτούτο Ρόσλιν, κοντά στο Εδιμβούργο της Σκωτίας. Το πιο διάσημο πρόβατο του κόσμο πέθανε το 2003, σε ηλικία έξι ετών.

Οι σημαντικότεροι «σταθμοί» της κλωνοποίησης

Ωστόσο, η υπόθεση της κλωνοποίησης δεν άρχισε με τη Ντόλι. Η πρώτη περίπτωση «κλωνοποίησης» αποδίδεται στον Χανς Άντολφ Έντουαρντ Ντρις (1867- 1941), Γερμανό βιολόγο και φιλόσοφο ο οποίος ασχολήθηκε με την κλωνοποίηση αχινών. Ο Ντρις διαχώρισε εμβρυϊκά κύτταρα, ανακαλύπτοντας πως τα κύτταρα εξελίσσονταν σε πλήρεις, ολοκληρωμένους αχινούς (δεκαετία του 1880).....

Το 1952, οι Ρόμπερτ Μπριγκς και Τόμας Κινγκ κλωνοποίησαν γυρίνους, χρησιμοποιώντας μία μέθοδο μεταφοράς πυρήνα κυττάρου, σημαίνοντας την έναρξη περίπου δύο δεκαετιών επιστημονικού ενδιαφέροντος πάνω στην κλωνοποίηση. Ωστόσο, η περαιτέρω ανάπτυξή τους ήταν αφύσικη.

Ακολούθησε η «Μάσα», ένα ποντίκι το οποίο κλωνοποιήθηκε το 1986 από Σοβιετικούς επιστήμονες- ωστόσο, επρόκειτο για κλωνοποίηση από εμβρυϊκό, όχι ενήλικο κύτταρο όπως στην περίπτωση της Ντόλι, δέκα χρόνια αργότερα. Η «κληρονομιά» της Ντόλι ήταν η Πόλι και η Μόλι, από το ίδιο ινστιτούτο, δύο πρόβατα που, εκτός από κλωνοποιημένα, ήταν και διαγονιδιακά (είχαν υποστεί γενετική τροποποίηση μέσω της εισαγωγής νέου γονιδίου: μίας θεραπευτικής πρωτεΐνης). Επόμενη (πάλι από το ινστιτούτο Ρόσλιν) ήταν η κλωνοποίηση πέντε γουρουνιών, μέσω μεθόδων αντίστοιχων με αυτών που χρησιμοποιήθηκαν στην περίπτωση της Ντόλι, το 2000: Μίλι, Κρίστα, Αλέξις, Καρέλ και Ντότκομ τα ονόματά τους. Ο προσανατολισμός του εν λόγω προγράμματος ήταν η «παραγωγή» οργάνων και κυττάρων που θα μπορούσαν να μεταμοσχευθούν σε ανθρώπους.

Επίσης το 2000, η Ομπρέτα (αγρινό- είδος αγρίου προβάτου) αποτέλεσε την πρώτη περίπτωση κλωνοποίησης ζώου που ανήκε σε είδος υπό εξαφάνιση. Στο πρόγραμμα συνεργάστηκαν το ινστιτούτο Ρόσλιν και το πανεπιστήμιο Τεράμο (Ιταλία).

Το 2001 γεννήθηκε η CC (CopyCat ή CarbonCopy), μία οικόσιτη γάτα. Το πρόγραμμα που οδήγησε στη γέννησή της ήταν του Κολλεγίου Κτηνιατρικής του Texas A&M University, υπό την επίβλεψη του δρος Μαρκ Γουεστχιούζιν, σε συνεργασία με τον δρα Ταεγιούνγκ Σιν. Η ύπαρξή της ανακοινώθηκε το 2002. Η CC, που ζει στο σπίτι του δρος Ντουέην Κρέιμερ, ενός εκ των επιστημόνων που εργάστηκαν στο πρόγραμμα. Το 2006, η CC γέννησε τρία γατάκια (ήταν η πρώτη φορά που κλωνοποιημένο ζώο γέννησε φυσιολογικά), και μέχρι σήμερα είναι πλήρως υγιής.

Η Προμήθεια (2003) ήταν το πρώτο κλωνοποιημένο άλογο, και αποτέλεσε πρόγραμμα του Ινστιτούτου Αναπαραγωγικής Τεχνολογίας (Κρεμόνα, Ιταλία). Ο δρ. Τζέζαρε Γκάλι και η ομάδα του πειραματίστηκαν με 841 έμβρυα. 14 εκ των αυτών ήταν βιώσιμα και τέσσερα εμφυτεύτηκαν σε φοράδες- μόνο η Προμήθεια κατάφερε να γεννηθεί.

Η επόμενη περίπτωση είναι ο Σνούπι, ένα Afghan Hound, που αποτέλεσε (2005) τον πρώτο κλωνοποιημένο σκύλο. Της έρευνας που οδήγησε στη γέννησή του ηγήθηκε ένας αμφιλεγόμενος Νοτιοκορεάτης επιστήμονας, ο Χουάνγκ Γου-Σουκ (αργότερα αποκαλύφθηκε ότι είχε πει ψέματα σχετικά με τη δουλειά του σε προηγούμενα προγράμματα). Το σπέρμα του Σνούπι χρησιμοποιήθηκε για τη γονιμοποίηση δύο κλωνοποιημένων θηλυκών, που κατέληξε στη γέννηση δέκα κουταβιών το 2008- επρόκειτο για την πρώτη περίπτωση αναπαραγωγής κλωνοποιημένων ζώων.

Ακολούθησε το πρόγραμμα Missiplicity, το οποίο είχε στο επίκεντρό του την κλωνοποίηση της Μίσι, του border collie/ husky των Τζόαν Χόθορν. Το ζευγάρι εκδήλωσε ενδιαφέρον για την κλωνοποίηση του αγαπημένου του κατοικιδίου του το 1997, μετά τα νέα για την κλωνοποίηση της Ντόλι. Το 1998 ξεκίνησε το πρόγραμμα, αξίας εκατομμυρίων, ωστόσο η Μίσι πέθανε το 2002, πριν επιτύχουν οι προσπάθειες (το DNA της αποθηκεύτηκε για μελλοντικές προσπάθειες). Το 2007, ο δρ. Χουάνγκ (ο «πατέρας» του Σνούπι) ηγήθηκε ομάδας της BioArts International η οποία ασχολήθηκε ξανά με το θέμα. Το 2007 γεννήθηκε η Μίρα, και το 2008 η Τσίνγκου και η Σαράνγκ, κλώνοι της Μίσι.

Το επόμενο κεφάλαιο της κλωνοποίησης ήταν ο Τρακρ, ένας γερμανικός ποιμενικός, που μαζί με το «αφεντικό του», τον Καναδό αστυνομικό Τζέημς Σύμινγκτον, ανακάλυψε τον τελευταίο επιζώντα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 9/11. Ο «ήρωας» αυτός αναδείχτηκε νικητής σε έναν διαγωνισμό της BioArts σχετικά με τον πιο «άξιο για κλωνοποίηση» σκύλο του κόσμου. Η κλωνοποίηση του Τρακρ έδωσε πέντε κουτάβια.

Άλλα ζώα που έχουν κλωνοποιηθεί είναι ο Γκότι (ταύρος-Ισπανία), η Μικρή Νίκυ (γάτα- ΗΠΑ), το Άινταχο Γκεμ (μουλάρι- ΗΠΑ), ένα μοσχάρι και κατσίκια στην Κίνα και άλλα.
kathimerini.gr